K A R O L   M A R C I N K O W S K I

1 8 0 0 – 1 8 4 6

Jan Karol Marcinkowski urodził się w Poznaniu 23 czerwca 1800 roku w rodzinie drobnomieszczańskiej w niewielkim domku na Wzgórzu św. Wojciecha. Ojciec Józef  był karczmarzem. Zmarł gdy Karol miał zaledwie 12 lat. Po jego śmierci energiczna i zapobiegliwa matka Agnieszka z powodzeniem prowadziła gospodę, zapewniając dzieciom w miarę przyzwoite warunki egzystencji.

Spośród rodzeństwa był najzdolniejszy. Rodzice szybko zorientowali się w talentach małego Karola i posłali go do szkół. Edukacja wiodła przez szkołę elementarną, szkołę ćwiczeń po gimnazjum poznańskie. Był prymusem, otrzymywał liczne nagrody.

Po ukończeniu gimnazjum w wieku 17 lat rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Berlińskim. Tam też działał w konspiracyjnej organizacji studenckiej „Polonia”. Za swą postawę patriotyczną wraz z przyjaciółmi został aresztowany. Dzięki wstawiennictwu księcia Radziwiłła wychodzi z więzienia i kończy studia.

Z dyplomem doktora medycyny mając zaledwie 23 lata wraca do Poznania i tu w rodzinnym mieście rozpoczyna praktykę lekarską. W krótkim czasie zyskuje opinię wybitnego lekarza i ofiarnego społecznika. Dzięki rozległej praktyce zarabia krocie. Mimo olbrzymich honorariów żył bardzo skromnie zajmując dwa ponure pokoje mieszczące się nad apteką „Pod Złotym Lwem” na Starym Rynku. Znaczną część honorariów przeznaczał na utrzymanie Szpitala Sióstr Miłosierdzia, hojnie wspierał Fundację im. Friedrika Schneidera, która w znacznej części finansowała zakup lekarstw dla miejscowej biedoty, niemałe datki przeznaczał na dożywianie biednych.

Gdy wybuchło Powstanie Listopadowe stanął w szeregach walczących. Podczas służby wojskowej dosłużył się stopnia oficerskiego i Krzyża Virtuti Militari. Po klęsce jak wielu Polaków udaje się na emigrację. Jego tułaczka prowadzi szlakiem Edynburg – Londyn – Paryż. W Paryżu wiąże się z obozem konserwatywno – liberalnym księcia Adama Czartoryskiego. Działa w powstałym Stowarzyszeniu Naukowej Pomocy, doskonali się w swym zawodzie i pracy społecznej.

Pobyt na emigracji był dla Marcinkowskiego jednym pasmem sukcesów zawodowych, społecznych i  towarzyskich. Mógł zostać w Paryżu ciesząc się powszechnym uznaniem. On jednak decyduje się na powrót, świadom, że czekają go represje ze strony Prusaków za udział w Powstaniu Listopadowym. W marcu 1835 roku przybywa do Poznania. Powróciwszy, Karol Marcinkowski z niepokojem obserwował niekorzystne zmiany, jakie niosła ze sobą polityka zaborcy, nastawiona na próby wynarodowienia Polaków i podkopania ich ekonomicznej egzystencji.

Jako jeden z pierwszych dostrzegł, iż o bycie narodowym Polaków oraz o miejscu przyszłej Polski w Europie zadecyduje poziom wykształcenia i potencjał gospodarczy. Program swój określił w następujący sposób: „Oświata i praca użyteczne towarzystwu ludzkiemu oto są środki do utorowania potrzebnego gościńca”. Dla swej idei pozyskał oddanych współpracowników i przyjaciół wywodzących się z ziemiaństwa, inteligencji świeckiej, duchowieństwa i mieszczaństwa. W 1838 roku zainicjował powstanie, a następnie kierował spółką akcyjną budowy Bazaru w Poznaniu, który stał się centrum polskiego życia gospodarczego, kulturalnego i towarzyskiego.

W 1841 roku stanął na czele Towarzystwa Naukowej Pomocy, które udzielając stypendiów niezamożnym uczniom i studentom przyczyniło się do powstania warstwy polskiej inteligencji w trudnych warunkach polityczno – społecznych narzuconych przez władze pruskie. Poprzez pracę organiczną Marcinkowski stał się głównym twórcą szerokiego programu modernizacji struktury społeczeństwa i zmian w jego mentalności.

Intensywna działalność społeczna i zawodowa, aresztowania i pobyty w więzieniu pogorszyły i tak wątły stan zdrowia Karola Marcinkowskiego. Mimo gnębiącej go od młodzieńczych lat gruźlicy niemal do końca swych dni pracował ponad siły. Na pół roku przed śmiercią opuścił Poznań i zamieszkał we dworze u przyjaciela Wiktora Łakomickiego w Dąbrówce Ludomskiej. Tam zmarł 7 listopada 1846 roku. Na cmentarz parafii św. Marcina w Poznaniu 11 listopada odprowadziło go 20 tysięcy osób trzech narodowości.

W miejscu śmierci Karola  Marcinkowskiego pozostawiono pamiątkowy kamień z napisem „Doktorowi, Żołnierzowi, Obywatelowi”

C R E D O    M A R C I N K O W S K I E G O

„ ... Boże daj, aby pomiędzy nami na silnej podstawie miłości bliźniego wzrosło w błogi dla ludzkości owoc płodne drzewo równości bratniej. Bóg nas stworzył bez różnicy: jednostajnym wszystkim znamieniem dał piętno obrazu i podobieństwa swego – to jest godność człowieka."

Bracia! Tę godność w sobie wywołać, tę godność uszlachetnić – oto jest droga, na której do osiągnięcia ulepszeń dążyć powinniśmy. Oświata i praca, użyteczne towarzystwu ludzkiemu, oto są środki do utorowania potrzebnego gościńca.

Zachęcajmy siebie wzajemnie, działajmy na drugich, na młodszych, na mniej szczęśliwych od nas braci, ażeby przyszłe pokolenia do szczęśliwej przyszłości usposobić, ażeby w nich ugruntować tę godność człowieka, bez której wszystkie zabiegi zginą jak płonne marzenia.”

 

„Dlaczego Karol Marcinkowski jest Patronem Szkoły”

SYMBOLE SZKOŁY ZWIĄZANE Z SYLWETKĄ DR KAROLA MARCINKOWSKIEGO

POMNIK KAROLA MARCINKOWSKIEGO

 

Projekt popiersia: Józef Kaliszan z Kicina k/Poznania
Wykonawca odlewu popiersia: Jerzy Sobociński Art. – Produkt z Poznania
Wykonawca cokołu: Zakład Kamieniarski Jerzego Klapiszewskiego z Wągrowca
Fundator: Społeczny Komitet Budowy Internatu

Medal Karola Marcinkowskiego przyznawany jest od 1995 roku z okazji : 

  • Jubileuszu Szkoły
  • Rocznicy śmierci Patrona Szkoły
  • Innych ważnych uroczystości i rocznic
  • Za szczególne zaangażowanie w pracy na rzecz szkoły i środowiska

 

Medal przyznaje Kapituła Medalu Karola Marcinkowskiego :

  • obecnym i byłym pracownikom szkoły
  • osobom wspierającym działalność szkoły
  • osobom propagującym idee doktora Karola Marcinkowskiego

 

  MEDALE PAMIĄTKOWE KAROLA MARCINKOWSKIEGO

Medale Pamiątkowe Karola Marcinkowskiego przyznane z okazji
zakończenia działalności Społecznego Komitetu Budowy Internatu
12 maj 1995 rok

  1. Krystyna Sienkiewicz – Poseł na Sejm RP, Wiceminister Zdrowia
  2. Wiesława Ziółkowska – Poseł na Sejm RP, Członek Społecznego Komitetu Budowy
  3. Wojciech Guglas – Dyrektor Generalny w Ministerstwie Zdrowia, Członek Społecznego Komitetu Budowy
  4. Włodzimierz Łęcki – Wojewoda Poznański
  5. Edward Sikora – Wicewojewoda Poznański, Członek Społecznego Komitetu Budowy
  6. Grażyna Wójcik – Naczelna Pielęgniarka Kraju
  7. Katarzyna Koronka – Dyrektor Biura Naczelnej Pielęgniarki Kraju
  8. Bogdan Trepiński – Prezydent Miasta Gniezna
  9. Paweł Arndt – Wiceprezydent Miasta Gniezna, Członek Społecznego Komitetu Budowy, Kierownik budowy
  10. Marian Górny – Prezydent Miasta Gniezna, Wiceprzewodniczący Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  11. Janusz Gadzinowski – Rektor Akademii Medycznej w Poznaniu
  12. Laura Wołowicka – Dziekan Wydziału Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu
  13. Maria Strzałko – Konserwator Zabytków
  14. Jerzy Wróbel – Architekt, Projektant budynku
  15. Mieczysław Frańczak – Generalny Wykonawca
  16. Marian Kałek – Generalny Wykonawca
  17. Adam Walkowiak – Wykonawca
  18. Bogdan Nowak – Wykonawca
  19. Mieczysław Łebedyński – Wykonawca
  20. Wojciech Janus – Wykonawca
  21. Józef Jankowiak – Wykonawca
  22. Grzegorz Polaszewski – Wykonawca
  23. Bruno Krawczyk – Wykonawca
  24. Czesław Szalaty - Wykonawca
  25. Waldemar Hybza – Inspektor Nadzoru, Członek Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  26. Marian Warchał – Inspektor  Nadzoru, Członek Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  27. Andrzej Kabaciński – Inspektor   Nadzoru, Członek Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  28. Jerzy Klapiszewski – Wykonawca Tablic i Pomnika Karola Marcinkowskiego, Członek Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  29. Jan Lewandowski – sponsor
  30. Roman Kędzierski – sponsor
  31. Henryk Zakrzewicz – sponsor, Członek Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  32. Marian Jaska – Przewodniczący Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  33. Stanisław Jeliński – Sekretarz  Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  34. Julian Stępak – Skarbnik  Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  35. Bogdan Jakubowski – Członek Prezydium Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  36. Henryk Biszof – Członek  Prezydium Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  37. Florian Bobrowski – Członek   Prezydium Społecznego Komitetu Budowy Internatu i wykonawca
  38. Marek Aureliusz – Członek    Prezydium Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  39. Władysław Staszewski – Wiceprezydent Miasta Gniezna, Członek Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  40. Roman Bednarski – Członek Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  41. Ks.Andrzej Ruta – Członek  Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  42. Ryszard Białczyk – Członek   Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  43. Jaromir Syska – Członek    Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  44. Jerzy Kamiński – Członek     Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  45. Otto Tokvam – Członek      Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  46. Stanisław Ejsak – Woźny szkoły
  47. Dorota Drela - dyrektor Zespołu Szkół Medycznych im. dr Karola Marcinkowskiego
  48. Łucja Rzadkiewa - nauczyciel szkoły
  49. Zofia Gąsiorek - Pełnomonik Społecznego Komitetu Budowy Internatu
  50. Alicja Kopczyńska - Sekretarz szkoły

Medale Pamiątkowe Karola Marcinkowskiego przyznane z okazji 155 rocznicy śmierci
Patrona Szkoły
7 listopad 2001 rok

  1. Stefan Mikołajczak – Marszałek Województwa Wielkopolskiego
  2. Włodzimierz Pilarczyk – Dyrektor Zespołu Opieki Zdrowotne w Gnieźnie
  3. Barbara Trafarska – Dyrektor Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Gnieźnie
  4. Lech Trzeciakowski – prof. Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, znawca postaci Karola Marcinkowskiego

Medale Pamiątkowe Karola Marcinkowskiego przyznane z okazji
40 – lecia szkoły
13 październik 2003 rok

  1. Elżbieta Kabzińska – nauczyciel szkoły
  2. Ludwika Kozica – Przełożona Pielęgniarek Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Gnieźnie
  3. Maria Kwiecińska – nauczyciel szkoły, kierownik szkolenia Wydziału Położnych
  4. Tomasz Lisiecki – absolwent szkoły
  5. Marek Mardas – nauczyciel szkoły
  6. Halina Ruszkiewicz – nauczyciel szkoły
  7. Barbara Skulska – Naczelna Pielęgniarka Zespołu Opieki Zdrowotnej w Gnieźnie
  8. Witold Urbaniak – nauczyciel szkoły

Medale Pamiątkowe Karola Marcinkowskiego przyznane z okazji 160 rocznicy śmierci
Patrona Szkoły
17 październik 2006 rok

  1. Waldemar Janusz – Komendant Powiatowej Państwowej  Straży Pożarnej w Gnieźnie, Prezes Stowarzyszenia „Na Ratunek”
  2. Maria Kozłowska – nauczyciel szkoły, kierownik szkolenia praktycznego
  3. Roman Meissner – prof. dr hab. Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu znawca postaci Karola Marcinkowskiego
  4. Marek Woźniak – Marszałek Województwa Wielkopolskiego

Medale Pamiątkowe Karola Marcinkowskiego przyznane z okazji
45 – lecia szkoły
7 listopad 2008 rok

  1. Gabriela Giszczyńska – Marciniak – nauczyciel szkoły, kierownik szkolenia praktycznego
  2. Arleta Nowak – Dyrektor Departamentu Edukacji i Nauki Urzędu Marszałkowskiego   Województwa Wielkopolskiego
  3. Małgorzata Palm – koordynator terapii zajęciowej Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Gnieźnie
  4. Krystyna Poślednia - Członek Zarządu  Województwa Wielkopolskiego
  5. Renata Szwacińska – Rurek – nauczyciel szkoły, kierownik internatu

Medale Pamiątkowe Karola Marcinkowskiego przyznane z okazji Święta Patrona Szkoły
9 listopad 2010 rok

  1. Radzym Kamieniarz – uczeń szkoły, zwycięzca konkursu wiedzy  o życiu i działalności Karola  Marcinkowskiego
  2. Paulina Majchrzak – uczennica szkoły, zwycięzca konkursu wiedzy o życiu i działalności Karola  Marcinkowskiego

Medale Pamiątkowe Karola Marcinkowskiego przyznane z okazji 166 rocznicy śmierci
Patrona Szkoły
7 listopad 2012 rok

  1. Halina Ciążyńska – nauczyciel szkoły
  2. Zbigniew Dudek – woźny szkoły
  3. Tadeusz Kostka – Prezes Stowarzyszenia Rodzin i Osób  Niepełnosprawnych „Razem”
  4. Jacek Kowalski – Prezydent Miasta Gniezna
  5. Dariusz Pilak – Starosta Powiatu Gnieźnieńskiego
  6. Piotr Waśko – Zastępca Dyrektora Departamentu Edukacji i Nauki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wlkp.
  7. Danuta Węgrzyn – nauczyciel szkoły
  8. Krystyna Zalita – emerytowany nauczyciel szkoły

 

Medale Pamiątkowe Karola Marcinkowskiego przyznane 1 września 2015 roku

  1. Eugenia Chmura
  2. Lucyna Nagórska
  3. Mirosława Szmyt